زیرساخت فیروزه کوبی که به آن زیرکار فیروزه کوبی نیز گفته می شود با طراحی قالب شروع می‌شود. در این مرحله، قالب با طرح نهایی توسط موم قالب‌گیری شده و سپس در کارگاه ریخته‌گری، مس ذوب شده روی قالب ریخته و پخته می‌شود. پس از ریخته‌گری و پخت، کلیه کارها پولیش می‌شوند و آماده‌ی شروع فرایند فیروزه کوبی خواهند شد.
فیروزه کوبی
فیروزه کوبی، یکی از صنایع دستی تزئینی-کاربردی ایران است. در این صنایع دستی، قطعات ریز فیروزه بر روی ظروف یا زیورآلاتی از جنس مس، نقره، برنج و یا برنز به شکل موزاییک‌کاری قرار می‌گیرند. فیروزه کوبی، صنعت دستی است که سابقه‌ی تاریخی زیادی ندارد و حدود هفتاد سال پیش، به دست یوسف حکیمیان در مشهد ابداع شد و بر روی زیورآلاتی مانند گوشواره، دستبند، انگشتر، سرویس و نیم ست و غیره، انجام می‌شود.
فیروزه کوبی اصفهان
فیروزه کوبی اصفهان، یکی از هنرهای اصیل این شهر است. حاج داداش، صنعتگر مشهدی، این هنر را به اصفهان آورد و امروزه در این شهر، زیرساخت فیروزه مورد استفاده از کارگاه‌های فیروزه‌تراشی و خرده‌سنگ‌های فیروزه که قابل استفاده نیستند، تامین می‌شود.
طریقه ساخت زیورآلات و ظروف فیروزه کوبی
برای ساخت ظروف و زیورآلات فیروزه کوبی، صنعتگران ابتدا خرده‌سنگ‌های فیروزه‌ی غیرقابل استفاده را از کارگاه‌های فیروزه‌تراشی و یا معادن فیروزه ی مشهد، نیشابور و دامغان خریداری می کند.
از آنجا که این خرده سنگها با مقادیری خاک و خرده سنگهای معمولی همراه می باشد ابتدا آنها را از هم جدا و تمیز می نمایند. سپس خرده سنگهای فیروزه را بر حسب اندازه از یکدیگر تفکیک و به اصطلاح سایز بندی می کنند تا در ساخت هر محصول فیروزه کوبی از قطعه فیروزه ای متناسب تر با سطح کار فیروزه کوبی استفاده بعمل آید.
سپس قالب آماده شده را در کوره قرار می دهند و در دمای حدود ۹۰۰ درجه سانتیگراد میگذارند تا مواد مورد نیاز برای فیروزه کوبی آماده شود. در این فرایند مس در داخل قالب ذوب می شود و برای جایگزینی با فیروزه کوبی آماده می گردد. سپس فیروزه های کوبی در قالب قرار داده می شوند و با موادی مانند سیاه کردن مس یا سولفات کپریک (آبگونه) و همچنین پخت در دمای بالا، فیروزه ها به قالب چسبیده و بر روی سطح قالب ثابت می شوند.
پس از خنک شدن قالب، فیروزه های کوبی روی سطح قالب قرار دارند و می توانند با کمک چکش و قیچی به صورت دلخواه بریده و شکل داده شوند. در این مرحله، فیروزه هایی که از بیرون قالب بیرون آمده اند و همچنین فلزات اضافی به وسیله مواد شیمیایی مانند سولفات کپریک حذف می شوند. سپس قطعات فیروزه کوبی پالیش و شمع داده شده و آماده استفاده می شوند.
در اینجا است که سنگهای فیروزه برنگ فیروزه یی و لاک به رنگ تقریباً سیاه ( قهوه یی تیره) در بین فواصل سنگها نمایان می شود. پس از اتمام این مرحله چنانچه در قسمتهایی از سطح کار باز به هم ریختگی وجود داشته باشد مجدداً شیئی را حرارت داده و بوسیله ی سنگهای ریز و پودر لاک قسمتهای ریخته را مرمت می کنند و پس از آن سطح کار را سمباده زده می نمایند.
گاهی عمل مرمت را بوسیله ی نوعی بتونه ی فیروزه یی رنگ که با گل «مل» روغن و رنگ لاجورد تهیه شده انجام میدهند.
اسامی زیر ساخت فیروزه کوبی
- زیر کار فیروزه کوبی
- زیرساخت مس
- زیر کار زیورآلات
خرید زیرساخت فیروزه کوبی
ما در فروشگاه درسا زیور زیرساخت زیورآلات و ظروف متنوع مسی برای طراحی و ساخت زیورآلات و ظروف فیروزه را در اختیار هنر دوستان این صنعت قرار می دهیم.
